ایمیدرو به سرمایه‌گذاران قیرطبیعی قول مشارکت داد

سیرآنوش موسوی: قیر طبیعی، به مواد هیدروکربنی طبیعی غیرکریستالی سیاه‌رنگی گفته می‌شود که می‌توان آن را به‌صورت خالص در طبیعت پیدا کرد.

در ایران این فرآورده معدنی در استان‌های ایلام، کرمانشاه و برخی استان‌‌های همجوار مانند خوزستان یافت می‌شود اما آنچه اهمیت دارد این است که آیا ما توانسته‌ایم از این نعمت خدادادی بهره ببریم و آن را فرآوری کنیم؟ مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت دو استان مهم تولیدکننده این فرآورده معدنی، بر این باورند برای اینکه بتوان این فرآورده معدنی را به یک محصول نهایی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کرد باید اعتبار لازم برای تامین زیرساخت‌های معدنی را فراهم کرد. نبود واحدهای فرآوری در استان‌های تولیدکننده قیر طبیعی باعث شده به خام‌فروشی اکتفا کنیم. البته این مهم از سوی ایمیدرو، جدی گرفته شده و مسئولان در تلاشند شرایط را برای قدم گذاشتن در این مسیر مهیا کنند.

تامین زیرساخت‌‌ها با هدف افزایش تولید
در همین زمینه، عزت‌الله حاصلی، معاون امور معادن و صنایع معدنی کرمانشاه در گفت‌وگو با صمت، افزود: حدود ۷۵درصد ذخایر قیر طبیعی ایران در کرمانشاه قرار دارد اما این آمار باعث نشده که دست از تلاش برای ارتقای آن برداریم بلکه تلاش می‌کنیم ۳۲معدن قیرطبیعی(بیتومن) کرمانشاه را افزایش دهیم.
وی در پاسخ به این پرسش که برای افزایش آمار تولید قیر طبیعی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، چه برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده است، افزود: برای رسیدن به این مهم، نخست تلاش می‌کنیم زیرساخت‌ها فراهم شود و باید جاده‌‌ها را برای دسترسی به معادن هموار کنیم.
این مقام مسئول با اشاره به کاربردهای قیر طبیعی در صنایع گوناگون، بیان کرد: قیر طبیعی در صنایع گوناگون از جمله تولید جوهر پرینتر، رنگ، واکس، گل حفاری برای کنترل دیوار چاه، مصرف لاستیک، آسفالت ایزوگام و ریخته‌گری کاربرد دارد.
به گفته حاصلی، محورهای اصلی ذخایر قیر در ایران در شهرستان‌های گیلانغرب، قصر شیرین و سومار قرار دارند.
این مقام مسئول با اشاره به فرسودگی ماشین‌آلات و تجهیزات معادن قیرطبیعی در کرمانشاه، گفت: رغبت خریداران داخلی و خارجی برای خرید این فرآورده معدنی کاهش پیدا کرده است. از این‌رو این محصول معدنی روی دست معدنکاران، مانده و مشکلات عدیده‌ای را برای بهره‌برداران معادن استان ایجاد کرده است.
وی در پاسخ به این پرسش که به چه دلیل رغبت خریداران داخلی و خارجی برای خرید این محصول معدنی کاهش پیدا کرده است، گفت: در داخل کشور، فناوری فرآوری قیر طبیعی به محصولات و کالاهای دیگر را نداریم. از این‌رو خریدار چندانی در بازار داخلی وجود ندارد و خارجی‌ها از جمله چین برای خرید این محصول از خود رغبت نشان می‌دهند اما هم‌اکنون با اعمال تحریم‌ها علیه ایران، تولیدکنندگان این محصول، بازارهای خارجی را از دست داده‌اند.
حاصلی با بیان اینکه قیر طبیعی، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی کرمانشاه است، تصریح کرد: کرمانشاه رتبه نخست کشور را در تولید این فرآورده معدنی دارد.
وی گفت: از این‌رو ساخت یک واحد فرآوری قیر طبیعی مدرن، برای جلوگیری از خام‌فروشی و اشتغالزایی ضروری است. برای تحقق این هدف ایمیدرو ورود کرد و آقای کرباسیان قول همکاری در باب مشارکت در سرمایه‌گذاری دادند.
این مقام مسئول در پایان تصریح کرد: قیر فرآوری شده تا ۱۰۰درصد ارزش افزوده بیشتری نسبت به قیر طبیعی خام دارد. از این‌رو رویکرد ما باید فاصله گرفتن از خام‌فروشی باشد.

فاصله گرفتن از خام‌فروشی
همچنین در این زمینه، محسن رستمی، سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت کرمانشاه در گفت‌وگو با، بیان کرد: نرخ نهایی قیر طبیعی، بستگی به نرخ نفت دارد. هرگاه نرخ نفت بالا برود، نرخ قیر طبیعی نیز روند صعودی می‌گیرد و با کاهش نرخ نفت، نرخ این فرآورده معدنی در بازار داخلی و خارجی کاهش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به لزوم فاصله گرفتن از خام‌فروشی بیان کرد: آقای کرباسیان به ما قول داده که برای تاسیس کارخانه فرآوری قیر طبیعی، ما را یاری برساند. اگر بتوانیم دانش فنی تولید محصولات با ارزش را کسب کنیم بدون تردید بازار مطمئن‌تری به‌دست خواهد آمد و حتی می‌توانیم بر قیمت‌ها تاثیر بگذاریم. رستمی با اشاره به ظرفیت تولید قیر طبیعی در کرمانشاه، بیان کرد: معادن قیر طبیعی سالانه ۵۰هزار تن تولید می‌کنند. البته تعداد قابل توجهی از معادن قیر کرمانشاه به فعالیت خود ادامه نمی‌دهند که اگر این معادن بالفعل شوند می‌توان این آمار را چند برابر کرد اما عقلانی این است که پیش از افزایش تولید، بازاری برای فرآورده‌‌های معدنی ایجاد کنیم.
این مقام مسئول در ادامه تصریح کرد: معدنداران در تلاشند وزارت راه و شهرسازی را متقاعد کنند که از این قیر در آسفالت‌ها استفاده کنند. آنها باور دارند که مقاومت این قیر به مراتب از قیر فرآوری شده بیشتر است و امیدوار هستیم که این مهم عملیاتی شود زیرا در این شرایط می‌توانیم به رونق بازار داخلی امیدوار باشیم.
وی در پاسخ به این پرسش که تفاوت قیر طبیعی با قیر استفاده شده در آسفالت‌ها چیست؟ گفت: قیر آسفالت‌ها با مواد پالایشگاهی از جمله وکیوم باتوم مخلوط شده است در حالی که قیر طبیعی چنین مراحلی را طی نمی‌کند. از این‌رو مقاومت بیشتری دارد. به گفته رستمی، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، مهم‌ترین استان‌های تولیدکننده قیر طبیعی در کشور هستند.

کسادی بازار صادراتی قیر طبیعی
همچنین در این زمینه، ولی باج، معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ایلام در گفت‌وگو با صمت، بیان کرد: خام‌فروشی کانی‌های معدنی از مهم‌ترین مشکلاتی است که موجب شده ارزش‌افزوده آن از معادن خارج شود. وی با اشاره به هم‌مرز بودن ایلام با عراق بیان کرد: باید از مرزهای مشترک ایلام با کشور عراق برای توسعه روابط اقتصادی بهره بگیریم. از آنجایی که اجرای پروژه‌های عمرانی در این کشور رونق گرفته می‌توان با فرآوری قیر طبیعی و استحصال مواد گوناگون از آن، علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی، ارزش‌افزوده مناسبی به‌دست آورد.
باج با بیان اینکه مدتی است بازار صادراتی قیر طبیعی کساد شده است، تصریح کرد: با اعمال تحریم‌های یک سویه امریکا علیه ایران، چین و کشورهای حوزه خلیج‌فارس دیگر تمایلی به خرید این محصول از خود نشان نمی‌دهند. از این‌رو این بازار با چالش‌های عمیقی روبه‌رو شده است.
به گفته وی، نرخ قیر طبیعی در بازار داخلی، یک پنجم سال ۹۲ است اما هنوز تولیدکنندگان انگیزه تولید را از دست نداده‌اند. اگر توانند قیر را بفروشند آن را پودر می‌کنند و در تولید رنگ، آسفالت و عایق‌های رطوبتی به‌کار می‌گیرند. این مقام مسئول ادامه داد: ۴معدن در ایلام فعالیت می‌کنند که سالانه بیش از۵هزار تن تولید دارند.
وی با بیان اینکه خام‌فروشی مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان قیر طبیعی در کشور است، گفت: این فرآورده معدنی قابلیت گوگردزایی دارد. گوگرد، قیر طبیعی ۶درصد است که اگر زیر یک درصد بیاید، قابلیت استفاده شدن در مواد آروماتیک مانند کرم‌ها، عطرها، بنزین سوپر، آسفالت ضدیخ و….. را دارد.
باج در پاسخ به این پرسش که آیا در زمینه گوگردزایی از قیر طبیعی اقداماتی انجام داده‌ایم؟ گفت: قدم گذاشتن در این مسیر، نیازمند سرمایه کافی است.
وی گفت: از این‌رو باید در این زمینه امکان‌سنجی اولیه انجام شود اما بدون تردید این سرمایه‌گذاری آنقدر قابل توجه است که هنوز بخش خصوصی متقاعد نشده به این زمینه ورود کند.